Strategia transformacji ciepłownictwa będzie gotowa w tym roku

Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało w poniedziałek najważniejsze złożenia "Strategii transformacji ciepłownictwa do 2040 r." Resort zakłada elektryfikację ciepłownictwa; m.in. przejście na technologie bezemisyjne, takie jak pompy ciepła, kolektory słoneczne, kotły elektrodowe.

"Aktualnie zaczynamy dzielić się wynikami prac zespołu, który stworzyliśmy przy Ministerstwie Klimatu i Środowiska do pracy nad transformacją ciepłownictwa. W najnowszym komunikacie MKiŚ mówimy o kierunku tej transformacji. To kierunek na elektryfikację - opartą przede wszystkim na odnawialnych źródłach energii, pompach ciepła i kotłach elektrodowych, na cieple odzyskanym z miejskich oczyszczalni ścieków czy innych instalacji przemysłowych, na magazynach ciepła i cyfryzacji" - powiedziała PAP Zielińska podczas kongresu Impact.

Pytana, kiedy strategia będzie gotowa, odparła, że stanie się to po konsultacjach społecznych, jeszcze w tym roku. Dodała, że w poniedziałek resort opublikował pierwszy komunikat przybliżający strategię. Kolejne komunikaty - jak stwierdziła - będą publikowane sukcesywnie w kolejnych miesiącach.

"To, o czym dziś mówimy w kontekście strategii ciepłownictwa nie jest jakimś całkiem nowym podejściem. Najważniejsze założenia strategii opisaliśmy już i skonsultowaliśmy w ramach prac nad Krajowym Planem w dziedzinie Energii i Klimatu 2030. Zaraz po przyjęciu tego planu przez rząd przejdziemy do finalizacji strategii ciepłownictwa" - powiedziała wiceministra klimatu.

Zielińska wyjaśniła również, że podstawą strategii jest "dobra, długofalowa, systemowa transformacja ciepłownictwa", która nie będzie uzależniać Polski od jednego, importowanego nośnika energii, ale będzie oparta na krajowych i głównie odnawialnych źródłach energii elektrycznej i ciepła.

Wymieniła, że chodzi tu m.in. o pompy ciepła i kotły elektrodowe, które będą czerpać prąd generowany przez wiatraki, panele fotowoltaiczne lub pochodzący z magazynów energii. Kolejnym elementem transformacji będą, jak mówiła, magazyny ciepła, w tym magazyny sezonowe. W szczycie zapotrzebowania na ciepło system będzie stabilizowany przez tzw. kogenerację, z użyciem gazu ziemnego, a w przyszłości biogazu i biometanu.

"Docelowo najbezpieczniej i najtaniej jest oprzeć ciepłownictwo na krajowych nośnikach energii, a nie importowanym węglu, gazie czy drewnie, które dzisiaj ściągamy z różnych kierunków i z którego dostępnością jest coraz większy problem. Odradzamy i będziemy odradzać transformację ciepłownictwa opartą na spalaniu drewna. To zbyt cenny surowiec, którego od lat już brakuje np. w branży meblarskiej. Dla spalania drewna nie będzie więc narzędzi wsparcia. Za to będzie wsparcie dla procesu elektryfikacji czy poprawy efektywności energetycznej instalacji" - powiedziała wiceministra klimatu.

Zielińska przekazała również, że w ramach wspomnianego zespołu ds. pracy nad strategią resort klimatu spotkał się na początku tego tygodnia z częścią branży, aby porozmawiać o bieżących problemach ciepłowniczych i wymienić się informacjami dotyczącymi kierunków transformacji. Jak stwierdziła, taki dialog jest istotny, tym bardziej, że spółki ciepłownicze są na etapie przygotowywania planów neutralności klimatycznej.

Jak podał resort klimatu w poniedziałek, obecnie sektor ciepłowniczy odpowiada za zużycie około 1/3 energii pierwotnej w Polsce i generuje 1/5 emisji CO2.

Ocenił, że "nowoczesne ciepłownictwo oznacza realne oszczędności". Jak podkreślił, systemy oparte na OZE są bardziej odporne na wahania cen na rynkach międzynarodowych, co przekłada się na większą przewidywalność kosztów dla odbiorców, a lepsze zarządzanie zużyciem energii oraz rozwój lokalnych źródeł ciepła zwiększają niezależność energetyczną kraju i bezpieczeństwo energetyczne mieszkańców.

Według opisanych założeń ma też nastąpić integracja sektorów elektroenergetyki i ciepłownictwa w taki sposób, że nadwyżki energii elektrycznej z OZE będą wykorzystane do produkcji ciepła. W stabilizacji systemu elektroenergetycznego ma pomóc kogeneracja i magazynowanie ciepła.

Ministerstwo zakłada zwiększenie efektywności energetycznej ciepłownictwa przez redukcję strat przesyłowych dzięki modernizacji sieci. Przewiduje też aktualizację norm technicznych by przewidywały niższe temperatury zasilania oraz urealniały moce zamówione. Resort wymienił też termomodernizację i wykorzystanie ciepła odpadowego jako element strategii transformacji ciepłownictwa.

W założeniach strategii dla ciepłownictwa znalazła się też cyfryzacja systemów ciepłowniczych oraz zmiana modelu taryfowego tak by dostosować przepisy w celu umożliwienia pełniejszego wykorzystanie odnawialnych źródeł w ciepłownictwie.

Według resortu klimatu, kluczowe dla transformacji sektora ciepłowniczego będą rozwój infrastruktury, wsparcie finansowe oraz edukacja społeczeństwa. Ministerstwo przypomniało, że dlatego w październiku 2024 r. powołano zespół ds. transformacji ciepłownictwa. W jego skład wchodzą przedstawiciele ponad 40 organizacji, w tym przedsiębiorstw, instytutów badawczych i instytucji finansujących. Głównym celem zespołu jest przyspieszenie procesu elektryfikacji ciepłownictwa oraz identyfikacja barier, potencjału rynkowego i źródeł finansowania jego transformacji.

Bartłomiej P. Pawlak (PAP)

bpk/ malk/ lm/